Notes

“Hierdie skildery van Claude was ingesluit by die Strydom Galery se GEORGE 25-uitstalling (Desemberm1995). Teen einde Januarie 1996mwas dit nog nie verkoop nie en kon ek nie langer wag om dit self aan te skaf nie. Die prys was vir my nogal ’n probleem. Vir daardie tyd was dit nogal duur, maar die skildery het gewen – tot my oneindige vreugde.

Vir my is dit ’n soort selfportret. In plaas van in ’n spieël, sien sy haarself hierin as die skadubeeld van ’n marionet, met lig van agter, op ’n skilderdoek. Die doek is tussen twee esels in haar ateljee gespan. Van die skilderye in die agtergrond het ek daar gesien toe ek hierdie skildery vir ons tentoonstelling uitgesoek het. Teen die muur het ook die marionet wat hier op die doek geprojekteer is, gehang – ewers in ’n boek het ek ’n prentjie van ’n Darmakusuma-pop van Java gesien wat so lyk, en op ’n snaakse manier, het ek later besef, het dit my aan haar laat dink, ’nsoort karikatuur van haar in profiel. Ek het dadelik van die skildery gehou, maar dit eers later vir myself geïnterpreteer as ’n selfportret.

Die antieke skadupop-teater, of skimmespel, kom waarskynlik uit Suid- Oos Asië en was baie populêr in China, Indië en Indonesië. Plat marionette, dikwels met geskarnierde ledemate, is op ’n deurskynende skerm, oorspronklik dun leer, geprojekteer deur ’n lig van agter, en aan dun stokke of riete deur hanteerders, buite sig, gemanipuleer. Al wat die kyker voor die skerm dus sien, is die bewegende skadubeelde. In die tyd wat Claude in Parys was, was dié vorm van vermaak steeds, vanaf die 19de eeu al, populêr, veral in die beroemde nagklubdistrik waar sy en Erik betrokke was by die Académie Montmartre.

Het die diepsinnige kunstenaar haarself gesien as ’n marionet wat deur magte van buite en binne gemanipuleer word? Het sy gewonder of die kyker die egtheid waarna sy gestrewe het, in haar skeppings ervaar, dat dit wat sy op die doek plaas uit haarself kom, dat sy daaraan geken wil word?”

“This painting by Claude was included in the Strydom Gallery’s GEORGE 25 exhibition (December 1995). By the end of January 1996, it had not yet been sold and I could not wait any longer to acquire it myself. The price was quite a problem, but I won the painting – to my infinite joy.

To me, it is a kind of self-portrait. Instead of in a mirror, she sees herself in this as the shadow image of a puppet, lit from behind, on a canvas. The canvas is stretched between two easels in her studio. I saw some of the paintings in the background when I selected this painting for our exhibition. Somewhere in a book I saw a picture of a Darmakusuma puppet from Java that looked like this, and in a funny way, I realized later, it resembles a kind of caricature of the artist in profile. I immediately liked the painting, but only later interpreted it for myself as a self-portrait.

The ancient shadow puppet theatre, or shadow play, probably comes from South East Asia and was very popular in China, India and Indonesia. Flat marionettes, often with hinged limbs, appeared on a translucent screen, originally made of thin leather, projected by a light from behind, and manipulated on thin sticks or canes by handlers, out of sight. So all the viewer in front of the screen sees are the moving shadows. At the time Claude was in Paris, this form of entertainment was still, popular from the 19th century, especially in the famous night club district where she and Erik were involved in the Académie Montmartre.

Did the profound artist see herself as a puppet manipulated by external and internal forces? Did she wonder if the viewer experiences the authenticity she was striving for in her creations, that what she puts on the canvas comes from herself, that she wants to be known for it?” — Dr Matthys J Strydom, 2021

Provenance

Dr Matthys Johannes Strydom Family Collection.

Literature

Matthys Strydom (2021) Nog Stories Teen My Muur, George: LW Hiemstra Trust, illustrated in colour on page 68.